Volvlakken

Grote vlakken kleur / volvlakken en letterpress, wat moet je weten over het gebruik van vlakken in je letterpress ontwerp. Kleurvlakken gebruiken is niet onmogelijk, er is wel heel veel wat je écht moet weten voordat je een ontwerp maakt met een volvlak. 

Kleurverschillen
Een volvlak kleur is heel lastig gelijk van dekking te houden, door de hele oplage zal zeker wat variatie in dekking te zien zijn. Sommige delen zijn donkerder en andere delen zijn lichter, deze verschillen zijn te zien op verschillende kaarten maar soms ook op één en dezelfde kaart. 
Natuurlijk doen we er alles aan om de dekking zo gelijkmatig mogelijk te houden maar vergeet niet dat onze letterpress-techniek een ambachtelijk proces is, toevoer van inkt op de drukpersen wordt handmatig bestuurd. 

De kleurverschillen zijn het meest waarneembaar bij donkere kleuren, lichtere kleuren zoals geel of licht roze zijn wat makkelijker gelijk te houden van dekking. 

Afwijkende kleurwaarden 
Recepten voor inkt zijn gemaakt voor letterpress, niet voor volvlakken, voor het drukken van een volvlak moeten de recepten aangepast worden, dit verschilt per ontwerp en per kleur, dit aanpassen gaat op het oog, daar heb je het ambachtelijke proces weer. Het komt dan ook regelmatig voor dat de oorspronkelijke Pantone-kleur niet gehaald kan worden in een volvlak, een volvlak kan enkele tot meerdere tinten afwijken. 

Vintage / wolkerig effect
In de meeste gevallen is het te bedrukken vlak niet het enige beeld op de drukplaat (dus al het beeld in één ontwerp van dezelfde kleur). Details zijn uitgespaard of er staan kleinere details rondom het vlak. Een volvlak heeft veel meer inkt nodig dan een normaal letterpress beeld. In combinatie met kleinere details kunnen we bijna nooit de nodige hoeveelheid inkt geven aan het volvlak omdat dit de andere details ‘verzuipt’, met andere woorden, het krijgt door de grote hoeveelheid inkt een vette en onscherpe afdruk. Niet mooi!

Het alternatief is minder inkt, minder inkt geeft natuurlijk ook een mindere dekking, dit zorgt ervoor dat de papiervezel zichtbaar blijft door de afdruk, dit geeft het bekende vintage / wolkerig effect aan volvlakken. In principe is daar niets mis mee, veel van onze klanten vinden het juist erg mooi omdat het een authentieke uitstraling aan het drukwerk geeft. Weet wel wat je moet verwachten, vergeet de kleuren op je beeldscherm. 

Ook hier geldt weer dat een lichtere kleur minder last heeft van dit effect. Een lichtere inkt heeft minder contrast met het witte papier en zo valt het verschil dus minder op. 

Grote vlakken kleur hebben géén indruk
Vlakken en grote vormen hebben weinig tot geen indruk, en die indruk is waarschijnlijk precies waarom je voor letterpress hebt gekozen. Hoe groter het vlak, hoe minder reliëf de afdruk heeft.

Ter vergelijking geven we vaak het volgende voorbeeld:
Stel je eens voor dat je op het strand bent, je hebt een stok en een grote plank bij je (vreemde situatie, ik weet het). Je prikt met de stok best gemakkelijk een mooi diep holletje in het zand, nu probeer je dat ook met de plank die je plat op het zand legt, de plank kun je amper omlaag drukken, met 10 personen lukt het je nog niet om de plank diep het zand in te drukken. 
Zo werkt het ook met letterpress, de tak is de tekst en de subtielere vormen in je ontwerp, de plank is het volvlak.

Vaak wordt gedacht dat uitgespaarde teksten en details binnen een vlak na het drukken vanzelf wel reliëf krijgen, dit is in de meeste gevallen niet zo, alleen bij heel kleine vlakjes zal dit gebeuren. 
Om delen binnen een vlak reliéf te geven is altijd een preeg nodig. Alles wat je moet weten over pregen lees je hier. 

Kromtrekken van kaarten
Bevat de afdruk grote vlakken kleur dan bestaat de kans op kromtrekken van het papier. Het papier wordt zo zwaar belast met druk en inkt dat het kan gaan buigen of bobbelen. 

Smetten
Grote vlakken kleur hebben dus meer inkt nodig, veel meer dan een normaal letterpress beeld. Alle andere details op de drukplaat, vooral uitgespaarde delen binnen het vlak, kunnen daarom gaan ‘smetten’. Smetten betekend dat er inkt terecht komt op plekken waar dat niet hoort te zitten, iets om écht rekening mee te houden!